Περί «πολέμου κατά των ναρκωτικών»

Οι κυβερνήσεις σε όλες τις χώρες του κόσμου έχουν χρησιμοποιήσει ως πρόφαση τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» ως δικαιολογία για την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εφαρμογή παράλογων πολιτικών που βασίζονται περισσότερο σε νευρικές αποφάσεις παρά σε επιστημονικές αποδείξεις. Αυτό έχει προκαλέσει τεράστια δεινά στους ανθρώπους ενώ, ταυτόχρονα, υπονομεύει τις προσπάθειες για έλεγχο των ναρκωτικών ουσιών.

Το ότι οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πραγματοποιούνται σε όλες τις γωνιές του κόσμου δεν αποτελεί μυστικό. Ούτε και το γεγονός ότι πολλές κυβερνήσεις απορρίπτουν, επιπόλαια, αποδεδειγμένα αποτελεσματικές στρατηγικές για την προστασίας της υγείας των χρηστών ναρκωτικών ουσιών και των κοινωνιών.

Το 2003, στην Ταϊλάνδη, οι αρχές προκάλεσαν το θάνατο περισσότερων από 2.700 ατόμων, στο πλαίσιο του «πολέμου κατά των ναρκωτικών». Περισσότερες από 30 χώρες – μέλη του ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ινδονησία και η Μαλαισία, διατηρούν σε ισχύ την θανατική ποινή για αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, παρά το γεγονός ότι αυτό αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Στη Ρωσία, δεκάδες χιλιάδες χρήστες ηρωίνης δεν έχουν τη δυνατότητα ένταξης σε πρόγραμμα λήψης οπιοειδών υποκατάστατων γιατί η κυβέρνηση έχει απαγορεύσει την μεθαδόνη, παρά την αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητά της.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες, υπάρχει υπερβολικός συνωστισμός στις φυλακές επειδή οι χρήστες ναρκωτικών ουσιών προφυλακίζονται για μη βίαια πλημμελήματα που έχουν σχέση με τα ναρκωτικά. Συχνά αυτοί οι κρατούμενοι δεν έχουν καμία πρόσβαση σε αποτελεσματική θεραπεία για την εξάρτησή τους ή ακόμα και σε απλή ιατρική βοήθεια. Στην Κολομβία, το Αφγανιστάν και άλλες χώρες, η εκρίζωση φυτειών παπαρούνας και κόκας έσπρωξε χιλιάδες οικογένειες καλλιεργητών στην ανέχεια, χωρίς να τους προσφέρει καμία εναλλακτική για την επιβίωσή τους, βλάπτοντας ταυτόχρονα και την ίδια την υγεία τους.

Στην Κίνα, εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες εξαναγκάζονται σε κράτηση σε κέντρα αποτοξίνωσης, όπου μπορεί να κρατηθούν για διάστημα έως και τριών ετών, χωρίς δίκη ή θεραπεία. Στην Ινδία, οι χρήστες πεθαίνουν λόγω ανεξέλεγκτων προγραμμάτων αποτοξίνωσης.

Ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών» απέσπασε την προσοχή των κυβερνήσεων από την υποχρέωσή τους να διασφαλίσουν ότι τα φαρμακευτικά ναρκωτικά πρέπει να είναι διαθέσιμα για ιατρικούς λόγους. Ως αποτέλεσμα, το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού με προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων 5.5 εκατ. ασθενείς με καρκίνο και 1 εκατ. ασθενείς με AIDS στο τελικό στάδιο, δεν έχουν πρόσβαση σε θεραπεία για τους έντονους πόνους που βιώνουν. Στην Ινδία μόνο, περισσότεροι από 1 εκατ. ασθενείς καρκίνου δεν λαμβάνουν καμία βοήθεια για τους ανυπόφορους πόνους που βιώνουν.

Αυτή η αποτυχία των κυβερνήσεων να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε ελεγχόμενη αγωγή ναρκωτικών για την αντιμετώπιση των χρόνιων πόνων ασθενών ή για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από τις ναρκωτικές ουσίες παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες και αποτελεί απάνθρωπη, σκληρή και ταπεινωτική αντιμετώπιση ή τιμωρία. Επιπλέον, οι πενιχροί πόροι που διατίθενται, τελικά καταναλώνονται σε προγράμματα χωρίς αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα αντί σε αποτελεσματικές θεραπείες.

Αυτό δεν είναι μόνο προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων: είναι κακή δημόσια πολιτική. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι καταχρηστικές πολιτικές του ελέγχου των ναρκωτικών ουσιών, μεταξύ των οποίων και οι μαζικές φυλακίσεις, είναι αναποτελεσματικές στον έλεγχο της παράνομης κατανάλωσης ναρκωτικών και των σχετικών με αυτήν εγκλημάτων καθώς και προς την προστασία της δημόσιας υγείας. Επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν ότι τα υποστηρικτικά προγράμματα «μείωσης βλάβης» αποτρέπουν τη μετάδοση του ιού AIDS/HIV μεταξύ των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών, προστατεύουν την δημόσια υγεία και μειώνουν τα μελλοντικά κόστη για την υγεία. Όσο για τους ασθενείς που δεν λαμβάνουν θεραπεία για τους πόνους, αυτή η τακτική απομακρύνει τους ίδιους και τους ανθρώπους που τους φροντίζουν από την παραγωγική ζωή.

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και ταυτόχρονα Διεθνής Ημέρα για την στήριξη προς τα Θύματα Βασανισμού, εκατομμύρια ζωές κινδυνεύουν και υποφέρουν από τις πολιτικές στρουθοκαμηλισμού των Ηνωμένων εθνών και των κυβερνητικών πολιτικών, συμβάλλοντας στις καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον ανθρώπινο πόνο.

Τον περασμένο Μάρτιο, στη Βιέννη, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε προκειμένου να θέσει νέες πολιτικές σχετικά με τα ναρκωτικά, για την περίοδο των επόμενων δέκα ετών. Δυστυχώς, η στρατηγική που υιοθέτησαν οι χώρες μέλη περιλαμβάνει ισχνές δεσμεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μάλιστα, δόθηκαν συγχαρητήρια στη διεθνή κοινότητα για αυτό που αποκαλείται «επιτυχία» των προηγούμενων δέκα ετών της πολιτικής για τα ναρκωτικά, χωρίς να γίνει καμία αναφορά στις παράπλευρες απώλειες. Ο ΟΗΕ πρότεινε τη συνέχιση αυτών των πολιτικών, με ελάχιστες αλλαγές και για τα επόμενα δέκα χρόνια.

Και η κατάσταση στην Ελλάδα...

Περί τις 5.000 εξαρτημένοι χρήστες περιμένουν να ανοίξει μια θέση για αυτούς στα προγράμματα υποκατάστατων του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ). Τα προγράμματα αδυνατούν να ικανοποιήσουν τη ζήτηση λόγω των ανεπαρκών δομών, ενώ στις λίστες προστίθενται διαρκώς ενδιαφερόμενοι. Αυτά αναφέρθηκαν χθες από τον πρόεδρο του ΟΚΑΝΑ Γ. Φωτεινόπουλο και τον υπουργό Υγείας Δ. Αβραμόπουλο, κατά τη διάρκεια ημερίδας για τα ναρκωτικά.

Οι λίστες αναμονής είναι μηδενικές σε περιφερειακές μονάδες του ΟΚΑΝΑ, όπως στο Αγρίνιο και στην Πέτρα Ολύμπου, δήλωσε ο κ. Φωτεινόπουλος προσθέτοντας ότι μέχρι το τέλος του καλοκαιριού θα λειτουργήσουν δύο επιπλέον μονάδες στο Ηράκλειο Κρήτης και στη Μυτιλήνη. Ο κ. Φωτεινόπουλος έθεσε ως στόχο για το 2010 τον μηδενισμό της λίστας αναμονής για ένταξη σε πρόγραμμα χορήγησης υποκαταστάτων.

Προχθές, ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς προανήγγειλε χθες στο Κοινοβούλιο τη χορήγηση υποκατάστατων και από γιατρούς εκτός του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών. Τα υποκατάστατα θα είναι δυνατόν να συνταγογραφούνται από νοσοκομειακούς ή ιδιώτες γιατρούς, υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του ΟΚΑΝΑ ενώ η σχετική απόφαση αναμένεται να υπογραφεί σε ένα μήνα.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας οι εργαζόμενοι στον Οργανισμό ανάρτησαν πανό διαμαρτυρίας για την υποχρηματοδότηση που μαστίζει τον ΟΚΑΝΑ. Σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσαν εκπρόσωποι του Σωματείου Στελεχών στα Κέντρα Πρόληψης του ΟΚΑΝΑ και Αυτοδιοίκησης, επισήμαναν για ακόμα μια φορά πως το υπουργείο Υγείας, μέσω του ΟΚΑΝΑ, χρωστάει από το 2006 13.000.000 ευρώ στα εβδομήντα τρία Κέντρα Πρόληψης που λειτουργούν σε όλη τη χώρα. Ως αποτέλεσμα, η πλειονότητα των κέντρων να βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης και το 35% του προσωπικού να φυλλορροεί, μετά από μήνες χωρίς καταβολή των δεδουλευμένων τους.

Στην ίδια κατάσταση είναι και το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας του τμήματος Ψυχολογίας του ΑΠΘ, που απ' το 2001 λειτουργεί ως χώρος υποστήριξης εξαρτημένων, αρχικώς με τη στήριξη του ΟΚΑΝΑ, όπου και δύο χρόνια δεν λαμβάνει χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σε δυσχερέστατη θέση. Χθες, ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος, ερωτώμενος σχετικά με τη χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης, δήλωσε ότι την ερχόμενη Δευτέρα θα δοθούν τα χρήματα που απαιτούνται.

Το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ), υποστηρίζει ότι απάντηση στα ναρκωτικά αποτελεί η ενίσχυση της πρωτογενούς πρόληψης, η αύξηση της χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό και ένα αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα πρόληψης, θεραπείας, επανένταξης και αποκατάστασης.

Πηγές: The New York Times, Έθνος / Αναφορά από: TVXS.gr